Czyste Powietrze 2025

Rok 2025 to czas ważnych zmian w Programie „Czyste Powietrze”. Dla hurtowni instalacyjnych i instalatorów to moment, by dogłębnie zrozumieć nowe zasady, dostosować ofertę i strategię działania, a tym samym wykorzystać potencjał dynamicznie rosnącego rynku.
Najnowsza edycja programu, obowiązująca od 31 marca 2025 roku, koncentruje się na zwiększeniu efektywności, transparentności i dotarciu do najbardziej potrzebujących, eliminując jednocześnie nadużycia.
Jedną z najważniejszych zmian jest obowiązek przeprowadzenia kompleksowej termomodernizacji w przypadku, gdy budynek przekracza określone granice energochłonności (powyżej 140 kWh/m² rocznie). Oznacza to, że sama wymiana źródła ciepła często nie wystarczy. Beneficjenci będą musieli dążyć do zmniejszenia zużycia energii użytkowej o co najmniej 40%, co ma być potwierdzone świadectwem charakterystyki energetycznej wystawionym po zakończeniu prac. To stwarza ogromne możliwości dla instalatorów i hurtowni oferujących pełen zakres usług i produktów związanych z ociepleniem, wymianą stolarki okiennej i drzwiowej oraz wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła.
Jak podkreśla Krzysztof Bolesta, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, „Program zmienia się dynamicznie w stronę kompleksowej termomodernizacji. Po pierwsze, będziemy podstawiali inne źródła jego finansowania. Po drugie, chcemy, by nowy program był 'szczepionką' na tzw. ETS2.”
Nowe Zasady na Liście ZUM i Wycofanie Dotacji na Kotły Gazowe
Lista Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM) uległa aktualizacji. Od 31 marca 2025 roku dotacje na kotły gazowe kondensacyjne nie są już dostępne, z wyjątkiem krótkiego okresu przejściowego dla tych, którzy zakupili je przed końcem 2024 roku. Program zdecydowanie promuje odnawialne źródła energii, takie jak pompy ciepła (powietrze/woda, gruntowe) i mikroinstalacje fotowoltaiczne.
Nowy regulamin Listy ZUM, obowiązujący od 29 kwietnia 2025 r., ma na celu ułatwienie dostępu do urządzeń grzewczych w programie:
- Łatwiejsze wpisy dla pomp ciepła: Uproszczono proces wpisu na listę ZUM dla pomp ciepła (powietrze/powietrze, gruntowych oraz do ciepłej wody użytkowej) na podstawie uznanych europejskich znaków jakości (HP Keymark, EHPA-Q, Eurovent).
- Uproszczone badania laboratoryjne: Wymagania dotyczące badań laboratoryjnych dla pomp ciepła zostały uproszczone; wystarczy, że badania będą przeprowadzone dla temperatury wody 55°C.
- Weryfikacja w bazie EPREL: Wszystkie nowe urządzenia zgłaszane na listę ZUM będą musiały być zarejestrowane w europejskiej bazie EPREL.
Usprawnienie procesu i dostępności
Nowością jest wprowadzenie roli operatorów programu, którymi są gminy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW). Mają oni wspierać beneficjentów w procesie składania wniosków i rozliczania inwestycji. Zwiększono też progi dochodowe, co otwiera program dla szerszej grupy beneficjentów. Dotacje są podzielone na trzy poziomy: podstawowy (do 40% kosztów kwalifikowanych, do 66 000 zł), podwyższony (do 70% kosztów, do 99 000 zł) i najwyższy (do 100% kosztów, do 135 000 zł, plus 1200 zł na audyt energetyczny). Wypłata zaliczek będzie teraz trafiała bezpośrednio do beneficjentów, a nie do wykonawców.
Perspektywy dla Hurtowni i Instalatorów
Dla Instalatorów:
- Rozszerzenie oferty: Konieczne jest poszerzenie zakresu usług o kompleksową termomodernizację. Instalatorzy, którzy potrafią doradzić beneficjentowi w całym procesie – od audytu energetycznego, przez wybór technologii, po wykonanie prac – będą na uprzywilejowanej pozycji.
- Specjalizacja w OZE: Wycofanie dotacji na kotły gazowe i nacisk na efektywność energetyczną oznacza, że instalatorzy powinni rozwijać kompetencje w montażu i serwisie pomp ciepła, fotowoltaiki oraz innych ekologicznych rozwiązań grzewczych. Inwestycja w wiedzę i umiejętności, zdobywanie certyfikatów i uprawnień stanie się jeszcze ważniejsze.
- Współpraca z audytorami: Obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej stwarza potrzebę ścisłej współpracy z certyfikowanymi audytorami energetycznymi.
- Profesjonalne doradztwo w zakresie dotacji: Wielu beneficjentów potrzebuje wsparcia w procesie aplikacyjnym. Instalatorzy, którzy będą potrafili rzetelnie doradzić w kwestiach formalnych i pomóc w wypełnieniu wniosków, zyskają zaufanie klientów.
- Transparentność i rzetelność: Zwiększona liczba kontroli wymaga od instalatorów jeszcze większej transparentności w rozliczeniach i dbałości o wysoką jakość wykonywanych prac. Budowanie listy rzetelnych wykonawców przez WFOŚiGW może być kluczowe dla pozyskiwania nowych klientów.
Dla Hurtowni:
- Dostosowanie asortymentu: Hurtownie muszą dynamicznie reagować na zmiany w ZUM i zwiększone zapotrzebowanie na urządzenia OZE. Inwestycje w magazynowanie pomp ciepła, komponentów fotowoltaicznych, materiałów termoizolacyjnych o wysokich parametrach stają się priorytetem.
- Edukacja i doradztwo: Hurtownie mogą wspierać swoich klientów – instalatorów – poprzez organizację szkoleń z nowych technologii, prezentację produktów zgodnych z wymogami programu oraz oferowanie kompleksowego doradztwa technicznego i formalnego.
- Wsparcie logistyczne: Uproszczenie procesu składania wniosków i wypłaty zaliczek bezpośrednio beneficjentom może zwiększyć płynność finansową instalatorów, ale jednocześnie hurtownie muszą być gotowe na elastyczne podejście do zamówień i dostaw oraz zapewniać dostępność towaru "od ręki".
Opracowano na podstawie materiałów NFOŚiGW.